کوچک با خطرات بزرگ

به گزارش باغ من ایسنا/بوشهر ذرات پلاستیکی ریز حاضر در طبیعت حتی از راه آب شرب هم وارد بدن جانداران شده و آنها را با خطرات بزرگ و جبران ناپذیری مواجه می کنند. تجمع این مواد در گوشه و کنار طبیعت نشان از بی توجهی به خطرات ناشی از آن برای انسان و سایر موجودات زنده است…
پلاستیک به شکل ها و رنگ های مختلف به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی بشر تبدیل گشته است. ظروف یکبار مصرف و پاکت های پلاستیکی به شکل باورنکردنی به بخشی از زندگی شهری تبدیل گشته اند. بطری نوشیدنی های مختلف که به سرعت سر از خیابان و کوچه یا در بهترین حالت سطل های زباله در می آورند هم از جنس پلاستیک هستند. با عنایت به کاربردهای متنوع پلاستیک، آمارها حاکی از تولید ۳۵۰ میلیون تن پلاستیک در سال ۱۳۹۶ در سراسر جهان هستند.
کارشناس و پژوهشگر جهاددانشگاهی بوشهر در گفتگو با ایسنا با اشاره به خطرات بزرگ معضل ریزپلاستیک ها عنوان کرد: این ماده پرمصرف که به اشکال مختلف در زندگی امروز جای خویش را باز کرده است، به گروهی از پلیمرهای مصنوعی ارزان قیمت، سبک، محکم، دارای ماندگاری زیاد و عایق گرما و الکتریسیته گفته می شود. منشا خیلی از آنها مواد نفتی است، هرچند انواعی دیگر از پلاستیک ها از مواد دیگری همچون محصولات گیاهی (سلولز و نشاسته) ساخته می شوند.
«ریزپلاستیک ها»؛ کوچک با خطراتی بزرگ
دکتر احمدرضا کهن اظهار نمود: بخش عمده پلاستیک مصرفی در جهان برای بسته بندی به کار برده می شود. ساختمان سازی و صنایع دیگر همچون خودروسازی از دیگر مصرف کنندگان عمده پلاستیک هستند. از مزایای پلاستیک، قابلیت بازیافت آن است. متاسفانه به علل فرهنگی و دانش ناکافی در مورد مسائل محیط زیستی و مهمتر از آن عدم صرفه اقتصادی در بسیاری موارد، بازیافت پلاستیک به شکلی که باید صورت نمی گیرد.
وی ادامه می دهد: تجمع مواد پلاستیکی بخصوص ظروف یکبار مصرف، بطری ها و پاکت های پلاستیکی در گوشه و کنار طبیعت نشان از بی توجهی یا کم توجهی به خطرات ناشی از این مواد برای انسان و سایر موجودات زنده است. مواد پلاستیکی قابلیت تجزیه توسط موجودات زنده همچون میکروب ها را ندارد و یا سرعت تجزیه آنها بسیار پایین است و به همین علت برای سالیان طولانی در طبیعت باقی می مانند. با این وجود عوامل فیزیکی مثل نور خورشید سبب خرد شدن مواد پلاستیکی به ذرات ریزتر و ریزتر می شود. زمانی که قطر این ذرات به کمتر از ۵ میلیمتر برسد به آنها میکروپلاستیک یا ریزپلاستیک گفته می شود. در ظاهر پلاستیک از محیط حذف گردیده است ولی در واقع آنها به نقطه ای رسیده اند که می توانند سلامت انسان را به خطر بیندازند.

زباله های پلاستیکی و مرگ جانوران
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: ذرات پلاستیکی می توانند از راه آب شرب به بدن انسان وارد شوند. علاوه بر این، تجمع مواد پلاستیکی در بدن جانوران سبب انتقال آنها از راه زنجیره غذایی به انسان شده که می تواند سلامت انسان را تهدید کند. این ذرات به علت خواص شیمیایی خود مواد سمی و خطرناکی مثل آلاینده های آلی را هم از محیط جمع کرده و با خود به زنجیره غذایی وارد می کنند.
کهن تصریح کرد: مواد پلاستیکی خیلی از خصوصیت های خویش را مدیون مواد افزودنی هستند که به آنها اضافه شده است. به علت نبود اتصال محکم بین پلاستیک و این مواد افزودنی، این مواد که گاهی بسیار خطرناک هستند به راحتی از پلاستیک به محیط نشت می کنند. اگر مواد افزودنی خطرناک در ساختار ظرف پلاستیکی حاوی مواد خوراکی بر اثر گرما آزاد شوند، از راه مصرف ماده غذایی وارد بدن خواهند شد. ذرات پلاستیکی در دستگاه گوارش، یا مواد سمی که با خود به بدن انسان وارد می کنند، خطرات استفاده بی رویه از این محصولات را یادآور می شوند.
کارشناس پژوهش جهاددانشگاهی استان بوشهر عنوان کرد: تمامی معضلاتی که پلاستیک برای انسان می تواند ایجاد کند، سلامت سایر جانوران را هم تهدید می کند. علاوه بر این، پلاستیک ها به شکل ماکروپلاستیک ها یا پلاستیک های درشت هم برای جانوران خطرآفرین هستند. در بسیاری مناطق با جانوران خشکی زی یا آبزی روبرو می شویم که در بین زباله های پلاستیکی مثل توری ها و طناب های پلاستیکی به دام افتاده اند. در بسیاری موارد این اتفاق سبب مرگ آن جانور می شود. بلعیده شدن مواد پلاستیکی توسط جانوران که با مسدود کردن دستگاه گوارش مرگ جانور را به دنبال دارد، دیگر معضل پلاستیک برای جانداران است.

زشت ترین یادگاری برای نسل های بعد…
وی خاطرنشان کرد: راهکار کاهش خطرات پلاستیک برای محیط زیست و انسان، کاهش مصرف محصولات پلاستکی و جایگزینی آنها با محصولات دیگر است. در بسیاری موارد هم می توان از یک محصول پلاستیکی چندین بار بهره برد و میزان ورود این مواد را به طبیعت کم کرد. بازیافت صحیح و تفکیک زباله ها از مبدا راهکار دیگری در مقابل معضلات پلاستیک برای محیط زیست است.
این محقق افزود: روش دیگری که با افزایش آگاهی مردم بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از پلاستیک های با منشا گیاهی است که در طبیعت به سرعت تجزیه می شوند. خیلی از مواد پلاستیکی که در طبیعت رها می شوند تا سالیان سال باقی می مانند و این از زشت ترین یادگاری های ما برای نسل های بعدی است که باید مشکلاتی که نسل قبل برای آنها بوجود آورده است را برطرف کنند.
به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، ریز پلاستیک ها در همه جا حضور دارند، ذراتی که عموما به علت تجزیه آلودگی های پلاستیکی ایجاد می شوند. با وجود آنکه معلوم نیست پلاستیک تجزیه شونده چه بلایی بر سر بدن انسان می آورد اما مشخص است که این ذرات مواد سمی زیادی را در بدن آزاد کرده و یا می توانند سبب واکنش منفی سیستم ایمنی بدن شوند.
بسیاری از مواد افزودنی شیمیایی که به محصولات پلاستیکی اضافه می شوند، اثرات منفی بر محیط زیست و سلامت انسان خواهند داشت. بخشی از این اثرات شامل مسمومیت با موادی مانند سرب، کادمیوم و جیوه، سرطان زایی، اختلال در غدد درون ریز است که می تواند منجر به سرطان، نقص های مادرزادی، اختلال در سیستم ایمنی و مشکلات رشد در کودکان شود.