در کش و قوس سرطان‎ زا بودن مالچ های نفتی

به گزارش باغ من درحالی که طی روزهای اخیر اخباری در خصوص سرطان زا بودن مالچ های نفتی استفاده شده برای مهار کانون های گرد و غبار در کشور و اثبات آن توسط آزمایشگاه معتمد محیط زیست مطرح می شود، معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها می گوید: بر مبنای اطلاعات سازمان جنگل ها مالچ های نفتی سرطان زا نیست، مگر آنکه تحقیقات و یافته های جدیدی وجود داشته باشد که ما از آن بی اطلاع باشیم.

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، مالچ پاشی برای تثبیت کانون های گرد و غبار در کشور از آن دسته فعالیتهایی است که مدت ها است چالش هایی را بین فعالان و کارشناسان محیط زیست و دستگاه های دولتی بوجود آورده است. هرچند که سازمان جنگل ها تاکید دارد که مالچ پاشی فقط در نقاطی بحرانی انجام می شود که امکان استقرار پوشش گیاهی در آنها نیست و حتی در این بین با سازمان حفاظت محیط زیست هم هماهنگی های لازم صورت می گیرد اما با این وجود هر از گاهی تصاویری از برخی خزندگان دفن شده زیر مالچ و یا مالچ پاشی در مناطقی که جزو کانون های بحرانی گرد و غبار نیستند مانند بیت کوصر منتشر می شود.

طی روزهای اخیر طرح ادعایی در خصوص سرطان زا بودن مالچ های نفتی سبب گشته است که نگرانی ها درباره استفاده از مالچ برای مهار کانون های گرد و غبار دوچندان شود. شبنم قنواتی زاده – مدیر انجمن زیست محیطی دیده بان جلگه سبز خوزستان – قبل از به خبرگزاری ایرنا گفته بود که نمونه ای از مالچ نفتی استفاده شده در این استان به یکی از آزمایشگاه های متعمد سازمان محیط زیست ارجاع شده است. نتایج آزمایشگاه نشان داده است که مالچ نفتی حاوی مقدار زیادی ترکیبات هیدروکربنی آروماتیک چند حلقه ای همچون “بنزوآنتراسن” و “فنانترن” است که بسیار سمی و خطرناک هستند. آروماتیک حلقوی شامل گروه بزرگی از آلاینده های آلی هستند که خواص سرطان زایی و جهش زایی بالا در انسان دارد.
مالچ نفتی سرطان زا نیست مگر آنکه تحقیقات جدیدی وجود داشته باشد
این اظهارات درحالی مطرح گردیده است که سازمان جنگل ها می گوید آنها را تایید نمی نماید. پرویز گرشاسبی – معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها – به ایسنا می گوید: بر مبنای اطلاعات و مستندات سازمان جنگل ها مالچ های نفتی سرطان زا نیست، مگر آنکه تحقیقات و یافته های جدیدی وجود داشته باشد که ما از آن بی اطلاع هستیم. بهرحال برای اثبات ادعای سرطان زا بودن مالچ های نفتی لازم است افرادی که چنین موضوعی را مطرح کرده اند، مستندات و نتایج آزمایش های خویش را برای ما ارسال نمایند تا ما هم آنها را بررسی و درصورت اثبات، سیاست های خویش را عوض نماییم.
مستندات آزمایش روی مالچ نفتی برای وزارت بهداشت ارسال می شود
ازسویی دیگر اما شبنم قنواتی زاده – مدیر انجمن زیست محیطی دیده بان جلگه سبز خوزستان – در گفت و گو با ایسنا تصریح می کند: فعالان، انجمن های محیط زیستی و اساتید دانشگاهی پیش از این بارها درباره تبعات و آثار سوء مالچ پاشی به سازمان جنگل ها و سازمان حفاظت محیط زیست اخطار داده بودند اما متاسفانه این هشدارها گوش شنوایی نداشت. ازاین رو ما این دفعه نتایج آزمایشاتی که روی مالچ نفتی توسط آزمایشگاه های معتمد سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده و سرطان زا بودن آنها به اثبات رسیده است را برای وزارت بهداشت ارسال خواهیم کرد.

به گفته قنواتی زاده نسخه ای از این مستندات برای مجلس شورای اسلامی هم ارسال شده است.

مالچ های نفتی که از آنها در شن زارهای استان خوزستان استفاده می شود علاوه بر صدمه زدن به یک زیست بوم که دارای گونه های گیاهی و جانوری خاص خود است، به سلامت مردم هم صدمه می زند. مدیر انجمن زیست محیطی دیده بان جلگه سبز خوزستان ضمن بیان این نکات اظهار می کند: اثبات خطرناک و سمی بودن مالچ های نفتی از راه آزمایشگاه های معتمد سازمان محیط زیست برای ما کار بسیار دشواری بود و بیشتر آزمایشگاه ها نمی پذیرفتند که چنین کاری را انجام دهند.

با این حال گرشاسبی – معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها – تاکید دارد که درحال حاضر مالچ پاشی نفتی تا حد زیادی متوقف شده است. او می گوید: ما تعهداتی برای مالچ پاشی بر مبنای قانون بودجه سال ۹۸ داشتیم که بخش کمی از آن هنوز باقی مانده است و الان فقط در کانون های بحرانی که نزدیک به مناطق مسکونی نیستند – مانند جاده هایی که ریل قطار از آن عبور می کند و گاهی اوقات ماسه ها بادی مسیر را می بندند – مالچ پاشی به صورت محدود انجام می شود.
هدف ما برای بیابان زدایی در کشور استفاده از مالچ نیست
بر اساس آمار سازمان جنگل ها، عملیات بیابان زدایی در ۹ میلیون هکتار از عرصه های بیابانی کشور انجام شده که از این میزان در ۲۵۰ هزار هکتار عرصه بیابانی از مالچ استفاده شده است. معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها ضمن بیان اینکه هدف ما برای بیابان زدایی در کشور استفاده از مالچ نیست، اظهار می کند: قسمت عمده فعالیتهای ما برای پیشگیری از بیابان زایی حفاظت و قرق، احیای بیولوژیک و پخش روان آب است و در نهایت از مالچ در نقاطی استفاده می نماییم که هیچ یک از روش ها جوابگو نباشد.

هر چند که مدت ها است درمورد استفاده از مالچ های نفتی و صدمه آن به زیست بوم های بیابانی اظهاراتی مطرح می شود و الان هم شبهاتی درباره صدمه زدن مالچ به سلامت انسان مطرح گردیده است اما با این وجود گرشاسبی می گوید که مجلس در حال بررسی طرحی برای مالچ پاشی در عرصه های بیابانی کشور با بودجه ای حدود ۱۶۰ میلیارد تومان در سال ۹۹ است البته این طرح هنوز به صورت رسمی به سازمان جنگل ها ابلاغ نشده است و درحال بررسی است.

منبع: