قاتل نورانی درختان پایتخت

به گزارش باغ من نورپردازی شهری همیشه جاذبه های خویش را داشته و به علت همین استقبال مردمی، مسؤلان شهری همیشه تلاش کردند تا انواع و اقسام نورپردازی ها را با اتکا به المان و ظرفیت های شهری ایجاد کنند و بر همین مبنا در سال های اخیر شاهد نورپردازی بیشتر در شهر بوده ایم. غافل از اینکه این نورپردازی ها و جریان های الکتریسیته بر رو تنه های درختان چه آسیب های جبران ناپذیری را بر درختان وارد می نماید.
به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، نورپردازی در شهر در طراحی فضاهای داخلی و خارجی زیباسازی و در جهت هویت بخشی به فضای شهری مورد استفاده قرار میگرد، در چند سال گذشته هم شهر تهران میزبان ریسه های نورانی شده و حدودا در همه جای شهر این ریسه های رنگی به چشم میخورند، اما پس از مدتی نحوه نورپردازی شهر منتقدانی پیدا کرد و برخی کارشناسان از نوع و نحوه اجرا گلایه کردند هرچند که دبیر کمیته سلامت شورای شهر اعتقاد دارد که اگر طرح جامعی برای نور در تهران تدوین شود که در حال تهیه است، این مشکلات حل خواهد شد و به یک روش استاندارد برای تزئینات نوری درختان و معابر در تهران می رسیم.
دکتر فاطمه کریمی در گفتگو با ایسنا، در مورد تأثیر نور بر رشد درختان پایتخت ضمن اشاره به مطالعات صورت گرفته توسط شهرداری و شورای شهر می گوید: در مورد تأثیر مستقیم و غیر مستقیم نورپردازی های شهری بر روی رشد درختان مطالعاتی صورت گرفته است و در این مطالعه در مورد تأثیر چراغ های روشنایی معابر که سالیان سال در خیابان های تهران روشن و فعال می باشند بررسی صورت گرفته است.
وی می افزاید: از گذشته های دور، روشنایی معابر و خیابان های شهرها به وسیله تیرهای چراغ برق تأمین می شده است که در چند سال گذشته میزان نور استاندارد این تیرها، تعیین شده که هم به درختان صدمه نمی زند و هم روشنایی معابر به حد کفایت تأمین می شود که بررسی ها نشان داده است میزان نور این روشنایی ها استاندارد است.
دبیر کمیته سلامت شورای شهر تهران با تکیه بر اینکه نور در شهر آنهم در هنگام شب برای تردد بهتر و تأمین امنیت لازم است و نمی توان آنرا حذف نمود می گوید: ما ناگزیر هستیم در شهر از نور استفاده نمائیم اما باید نوری که به درخت بعنوان یک موجود زنده تابیده می شود برپایه استاندارها باشد تا تاثیرات منفی نورپردازی مدام، کاهش یاید. هرچند در بعضی کشورهای پیشرو نورپردازی های خیابانیشان به صورت روتین ۱۲ ماه سال به یک صورت نیست و در مقاطعی از سال ضمن احترام به درخت هایشان، تغییراتی در میزان و نوع تابش نور ایجاد می کنند.
کریمی ضمن اشاره به نورپردازی بین درختان ادامه می دهد: تزئیات بین درختان تأثیر منفی دارد، چونکه حتی اگر میزان نور ساطع شده از آنها کمتر از حد استاندارد باشد اما به سبب جریان و عبور الکتریسیته بر روی بدن این موجود زنده می تواند اثرات منفی و مخربی را بر جای بگذارد، البته می توان با اعمال محدودیت های زمانی مثلا روشن شدن در اعیاد یا مناسبت های خاص آنهم با رعایت پروتکل های نور، میزان تاثیرات مخرب را بر دختان را کم کرد. به شرط آنکه به صورت دقیق استانداردها رعایت شود و بر آن هم نظارت صورت گیرد.
دبیر کمیته سلامت شورای شهر تهران با تکیه بر اینکه یادمان باشد که درختان موجودات زنده هستند و میزان استفاده از نور برای درختان باید محدودباشد می گوید: برپایه نظام فیزیولوژیک درختان، آنها در طول شب آغاز به ترمیم و ساخت کلوفیل می کنند و به همین دلیل در شب نیاز دارند ما انسانها دست از نورپردازی و شبیه سازی نور برداریم و اجازه دهیم فرایند بیولوژیک گیاه به صورت طبیعی و نه مصنوعی طی شود و می توان با کاهش نور و یا در بهترین حالت قطع نور، به درختان کمک نماییم که رشد طبیعی خویش را داشته باشند.
وی ادامه می دهد: البته در تهران یک نوع نورپردازی مخصوص درختان ولیعصر انجام شد که با عنایت به مخاطراتی که می توانست به حیات درختان ایجاد نماید، مورد بررسی دقیق قرار گرفت و حتما دیده اید که برای نورپردازی بخشی از درختان خیابان ولیعصر، چراغ هایی را در زیر درخت تعبیه کرد و نور از پایین به درختان تابیده می شود که این اقدام حدفاصل پارک وی تا میدان تجریش انجام شده است، در صورتی که این روش مخاطراتی برای درختان دارد.
وی می افزاید: درختان خیابان ولیعصر هویت تاریخی تهران هستند و شهرت این خیابان هم به سبب ارزش بیولوژیک چنارهای آن است که در این دوره مدیریت شهری حساسیت زیادی بر روی این خیابان وجود دارد و بنا بر این با عنایت به ابهام تأثیر نورپردازی بر درختان این خیابان؛ از سازمان زیباسازی خواسته شد که تا زمان بررسی بیشتر تأثیر نور بر حیات درختان این منطقه، نورپردازی را متوقف نماید و اصطلاحا چراغ ها را خاموش کند. البته این سازمان هم صرف زیبایی این قسمت خیابان ولیعصر در روز تنها یک تا دو ساعت چراغ ها را روشن کرده و پس از آن خاموش می کند تا سیر طبیعی حیات درختان ادامه یابد.
کریمی ضمن اشاره به اهمیت نورپردازی در شهر می گوید: با توجه به این که نور در شهرها بسیار پراهمیت هستند اما می بینیم که یک دستورالعمل کلی که پیوست های موضعی و موضوعی داشته باشد و به ما نشان دهد مثلا فضای تاریخی یا بوستان مهمی در مناسبت ها چگونه با نور تزیین شود، نداریم و شاهد می باشیم که همیشه با قید فوریت و برای مناسبت های مختلف یک دستورالعمل پراکنده صادر شده و نظارتی هم بر اجرای درست آن نمی شده است.
وی با اعلان اینکه کمیته نورپردازی برپایه مصوبه شورای شهر تهران مدتی است که در سازمان زیباسازی تشکیل شده و یکی از مهمترین مأموریت های اولویت دار آن، تدوین “طرح جامع نورپردازی ” است، می گوید: معتقدیم که باید دستورالعمل مشخصی در مورد نور برای همه مکان های شهری تدوین شود که به فراخور کاربری هر نقطه نور هم در آن تأثیر بگذارد یعنی در پل ها، فضاهای تاریخی، بوستانها، معابر و…. بگونه ای نورپردازی صورت گیرد که هم استاندارد باشد و هم ارزش ها و خصوصیت های خاص سازه یا محل مورد نظر را هم به همگان نشان دهد،
وی معتقد است: نورپردازی یک محل تاریخی نباید به مانند نورپردازی بوستان یا یک پل باشد بنا بر این در طرح جامع نورپردازی تهران، تمام این فاکتور و مولفه ها در نظر گرفته شده تا دستور العمل خاص برای آنها نگارش شود.
دبیر کمیته سلامت شورای شهر با اعلان اینکه برگزاری منظم جلسه این کمیته به سبب کرونا ملغی شده و نتوانستیم طرح جامع نور پردازی در تهران را با کمک مشاور به سرانجام برسانیم، می افزاید: دقت داشته باشید که مطالعه در مورد تأثیر نور پردازی بر روی پوشش گیاهی و حیات این جانداران یک دغدغه جهانی است و همه در این عرصه دغدغه دارند اما تا زمانی که طرح جامع نورپردازی در شهر تهران تدوین نشود، نمی توانیم نسخه درست و اصولی برای نور در تهران داشته باشیم که امیدواریم این جلسات حتی با وجود کرونا و با رعایت استاندارهای بهداشتی برگزار گردد تا بتوانیم حداقل در این دوره شورای شهر تهران؛ طرح جامع نورپردازی در تهران را به سرانجام برسانیم.

منبع: