کوه بی بی شهربانو آب می شود

کارخانه های تولید مصالح در منطقه بی بی شهربانو متهم بهره برداری از کوه این منطقه هستند.

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، روزنامه همشهری نوشت: «سکوت است و سکوت، حتی صدای باد نمی آید. درون حفره عمیق دره مانندی به وسعت چند هزار متر مربع ایستاده ایم. یک سمت دره دیوار سنگی تکه تکه شده به ارتفاع حدود ۱۵۰متر قرار دارد. بالای دیواره کنده شده، خورشید وسط آسمان است. بر لبه دیوار، بولدوزری با چنگال های آهنی به جان کوه افتاده است. تصویر بولدوزر در فضای ضد نور، سیاه، دور و کوچک است ولی وقتی به هیبت دره که توسط بولدوزر خورده شده چشم می دوزید، بولدوزر هر لحظه بزرگ و بزرگ تر می شود؛ تا جایی که بلندی صدایش در فضا می پیچد. سمت دیگر دره، تکه سنگ های شکسته روی هم تلنبار شده اند. در انتهای سنگ ها و امتداد دره نگاهتان می رسد به اتوبان، بعد ردیف ماشین های در حال عبور، انبوه ساختمان های سر به فلک کشیده و آسمان دودگرفته و هوایی که توان چرخیدن ندارد. گویا تکه سنگ های شکسته بر تصویر شهر آوار شده اند.

اینجا کوه تاریخی بی بی شهربانو میراث طبیعی شهر ری و جنوب پایتخت است. هسته اصلی معماری بی بی شهربانو در کوه، بنای تاریخی در ارتباط با دوران ساسانیان است. از بالای کوه که بلدوزرها و ماشین آلات سنگین تکه تکه اش کرده اند نگاه که می کنید، آثار باستانی شهر ری مانند دژ رشکان، رصدخانه قدیمی و… به چشم می خورند که با کوه بی بی شهربانو یک مجموعه و قطب گردشگری شهر ری را به وجود می آورند. تصویر جالب تر در کوه بی بی شهربانو رویت گونه های زیستی گیاهی و جانوری مانند پرستوها، عقاب طلایی، انواع گیاهان و… هستند که می توانند بر جاذبه گردشگری کوه بیفزایند ولی در بین کوه نشانه ای از علایم گردشگری مشاهده نمی کنید. در مقابل با حفره های عمیق دره مانند، ماشین آلات بزرگ سنگین و… روبه رو می شوید که روایت روشن بهره برداری از معدن سیمان کوه بی بی شهربانو هستند. در عبور از کوه تصویر کامیون ها، وانت ها، سوراخ های سیاه داخل کوه که در اثر انفجار برای دستیابی به معدن های سیمان به وجود آمده اند، سگ های نگهبان و کارگران دیده می شوند. در جایی روی تابلوی زردرنگ نوشته شده است: «حق تقدم با خودرو های سنگین است.» روی سطل های پلاستیکی یا میله های آهنی که فضای کوه را از جاده خاکی جدا می کنند هم جملات تبلیغاتی برای کارهای ساختمانی را مشاهده می کنید.

در انتهای آخرین پیچ جاده خاکی مسیر سربالایی کوتاه که به بقعه بی بی شهربانو می رسد، راه در حال آسفالت شدن است اما به فاصله ۱۰۰ قدم مانده به پلاکارد راهنمای بقعه بی بی شهربانو، تصویر گودال ها و ماشین آلات سنگین و… باز هم هجوم می آورند؛ جایی که در انتهایش نمای کاملی از کارخانه های سیمان به چشم می خورد. محله امین آباد در مجاورت کوه بی بی شهربانو قرار گرفته است.

«سلامت حدیدی» یکی از اهالی امین آباد درباره اثرات استفاده از معادن سیمان کوه بی بی شهربانو بر زندگی مردم همجوار کوه، به همشهری می گوید: «در هفته یک یا دو بار بخشی از کوه را منفجر می کنند تا از معادن داخل آن سیمان استخراج کنند. انفجار برای مردم آلودگی صوتی بوجود می آورد. هفته پیش آن قدر صدای انفجار بلند بود که خانم من فکر کرد زلزله آمده است.»

«سعید طهماسبی» یکی دیگر از اهالی امین آباد می گوید: «ریزگردهای کارخانه سیمان تنفس را برای مردم سخت کرده و سبب آلودگی شدید هوا در منطقه شده است. شاید باور نکنید اما روی ماشین های ما، روی سطح دیوارهای بیرونی خانه و داخل حیاط خانه ها پر از گرد سیمان است. بسیاری از اهالی اینجا مشکل ریوی پیدا کرده اند.»

کجای دنیا کوه را از بین می برند تا سیمان تولید کنند

حسن خلیل آبادی، رئیس شورای شهرستان ری و عضو شورای شهر تهران، درباره تخریب کوه های اطراف پایتخت به خصوص بی بی شهربانو می گوید: کوه بی بی شهربانو در منطقه سوق الجیشی از لحاظ آثار باستانی و بام جنوبی تهران به حساب می آید. بقعه بی بی شهربانو یک مقصد گردشگری مهم و حتی جهانی است. در زمان گذشته کارخانه سیمان شهر ری نزدیک آنجا راه اندازی شده بود که حالا دیگر فعال نیست و مقرر است به موزه صنعت تبدیل گردد ولی کارخانه سیمان دیگری در پشت کوه هنوز فعال است و الان از معادن سیمان کوه بی بی شهربانو بهره برداری می کند. برای بهره برداری در کوه مواد منفجره می گذارند چون می خواهند سیمان را از داخل معدن های آن استخراج کنند.

خلیل آبادی ادامه می دهد: در کشور معادن سیمان زیادی داریم که روزانه هزاران تن سیمان از آنها استخراج می شود. کوه بی بی شهربانو میراث تاریخی و طبیعی مردم است. نباید میراث طبیعی و تاریخی مردم را برای استخراج سیمان و منفعت های اقتصادی از بین برد.

این عضو شورای شهر تهران ادامه می دهد: «برای استخراج سیمان در زمستان از آلاینده های سوخت مازوت استفاده می نمایند که در هوای شهر ری و تهران اثر تخریبی دارد. وقتی اعتراض کردیم که کارخانه ۱۹۰ روز در زمستان به جای گاز از مازوت بهره برده و یکی از علل آلودگی هوای تهران است، مسؤلان کارخانه سیمان از ما شکایت کردند که چرا گفتید ۱۹۰روز، ما ۱۰روز از مازوت استفاده کردیم. استفاده از مازوت فعالیت ضد محیط زیست است، چه ۱۰ روز چه ۱۹۰ روز. اصلا وجود کارخانه سیمان در کنار کوه بی بی شهربانو و برداشت از کوه و تخریب بسیار گسترده با محیط زیست همخوانی ندارد. کوه و منظر طبیعی را از بین می برند. وقتی پای حق عامه و منافع مردم وسط باشد، باید از کسب درآمدهای اقتصادی بگذرند، به خصوص در شهری همچون تهران که با چالش های محیط زیستی روبه روست و وجود کوه بی بی شهربانو یک نعمت طبیعی بزرگ به حساب می آید. مطابق قانون محیط زیست و برنامه سوم شهرداری تهران، صنایع مزاحم و آلاینده باید تعطیل و از حریم شهر بیرون بروند. کجای دنیا کوه را از بین می برند و سیمان تولید می کنند. کارخانه ها نباید در حریم شهر باشند. فعالیت کارخانه ها و معادن را باید در محدوده حریم تهران متوقف کرد. شورای شهر این مساله را تصویب کرده و فرمانداری هم تأیید کرده است اما ما نمی دانیم چرا قانون اجرا نمی شود؟»

خلیل آبادی که ریاست کمیته گردشگری شورای شهر تهران را بر عهده دارد، همینطور می گوید: «وقتی اعتراض می نماییم و پیگیر اجرای قانون می شویم، می گویند کارگران بیکار می شوند، در حالیکه اگر کوه، مکان گردشگری شود، کارگران می توانند در حوزه گردشگری از میهمانان پذیرایی کنند و ما شاهد باشیم همزمان با توسعه گردشگری و توسعه پایدار، اقتصاد مردم منطقه هم رونق بگیرد و شاهد کاهش آلودگی های صنعتی و هوا در جنوب پایتخت باشیم.»

خلیل آبادی می افزاید: «ما به دنبال ثبت میراث تاریخی و طبیعی کوه بی بی شهربانو هستیم اما کوه باید از تعرض کارخانه سیمان به دور باشد.»

نادیده گرفته شدن روستاهای با قدمت

موضوع کوه خواری در اطراف شهر تهران در حالی مطرح می شود که معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران می گوید: «بر اساس قانون در حریم ۲۰۰ تا ۵۰۰ مترمربعی معادن نباید مجوز ساخت وساز داده شود ولی خیلی از شهرداری ها به این امر توجه نکرده اند و با دادن مجوز ساخت وساز بافت مسکونی در حریم معادن، سبب نارضایتی شهروندان و در مواردی باعث تعطیلی معادن مختلف شده اند.»

این در صورتی است که اطراف کوه بی بی شهربانو به صورت خاص روستاهای با قدمت بیشتر از ۱۰۰سال مانند امین آباد از قدیم وجود داشته و این کوه و روستاهای همجوارش قرن هاست که محل زندگی و میراث طبیعی مردم بوده است. علی عبدی اما می گوید: «برداشت و بهره برداری معادن بر مبنای ضوابطی خاص و به میزانی تعیین می شود که منابع طبیعی را تهدید نکند. اگر معدنی بیشتر از مقدار مجاز برداشت داشته باشد، از فعالیت آن جلوگیری می شود. این مراقبت درباره معادن و کارخانه های مجاور کوه بی بی شهربانو هم انجام می شود.»

منبع: